Erteleme: Başarıya Giden Yolda En Büyük Engel

Hepimiz zaman zaman erteleme alışkanlığını gösteririz. Yapılması gereken işleri hep “yarına”, “gelecek haftaya” veya “biraz daha vaktim olduğunda” diye ertelemek, bir çeşit geçici rahatlama sağlar. Ancak bu alışkanlık, uzun vadede birikerek bizi sıkıştırabilir, stres yaratabilir ve başarıyı engelleyebilir. Peki, erteleme davranışı neden gelişir ve bununla başa çıkmak için neler yapabiliriz?

Erteleme: Başarıya Giden Yolda En Büyük Engel

Erteleme Nedir?

Erteleme, yapılması gereken bir işin sürekli olarak ertelenmesidir. İşlerin yapılmaması için mantıklı bir neden yokken bile, kişi bilinçli veya bilinçsiz olarak o işi erteleyebilir. Erteleme genellikle kaygı, mükemmeliyetçilik, motivasyon eksikliği ve zaman yönetimi zorlukları gibi faktörlerden kaynaklanır. İnsanlar, kendilerine bir süre tanıyarak rahatlama arayışı içine girebilir, fakat sonunda işler biriktiğinde bu rahatlama, büyük bir stres kaynağına dönüşür.

Ertelemenin Sebepleri

Ertelemenin Sebepleri

1. Kaygı ve Mükemmeliyetçilik:

Ertelemenin en yaygın sebeplerinden biri kaygıdır. Bir işin mükemmel yapılması gerektiğini düşündüğümüzde, genellikle başlamak için gerekli cesareti bulamayız. Özellikle mükemmeliyetçi kişilikler, işi en iyi şekilde yapma takıntısı yüzünden erteleme davranışına girerler. “Eğer mükemmel yapamayacaksam, hiç başlamayayım” şeklindeki düşünce, kaygı yaratır ve bu da ertelemenin en büyük sebeplerindendir.

Örnek: Bir öğrenci, sınav için çalışmaya başlamak yerine, “Yapmam gerekenin en iyisini yapmalıyım” diye düşünerek zaman kaybeder. Ancak sınavın yaklaşmasıyla birlikte kaygı artar, bu da ertelemeyi daha da pekiştirir.

2. Düşük Motivasyon:

Yapılması gereken iş sıkıcı veya ilginç değilse, motivasyon eksikliği yaşanabilir. Bu durumda kişi, kolayca başlamak yerine eğlenceli veya rahatlatıcı aktivitelerle zamanını geçirir.

Örnek: Bir yazar, yazması gereken bir makale yerine telefonuyla sosyal medyada vakit geçirebilir çünkü yazma süreci kendisine zorlayıcı veya ilginç gelmiyor.

3. Zaman Yönetimi Eksikliği:

İşlerin öncelik sırasını belirleyememek veya zamanın nasıl geçtiğini fark etmemek, erteleme alışkanlığının bir başka sebebidir. İnsanlar, işleri hemen yapmaya başlamanın yerine, genellikle “daha sonra yaparım” diye düşünürler. Örnek: Bir çalışan, günün sonunda bir projeyi tamamlamak için yeterli zamanım olduğunu düşünürken, günü geçirdiği tüm zamanın etkisini anlamaz ve işini erteler.

4. Fiziksel ve Zihinsel Yorgunluk:

Uzun süreli stres ve tükenmişlik, zihinsel ve fiziksel yorgunluğa yol açar. Yorgunluk, enerjiyi düşürür ve işlere başlamak için gereken motivasyonu ortadan kaldırır. Örnek: Bir öğretmen, haftalık ders hazırlığını yapmak yerine kendisini yorgun hisseder ve erteler. Bu yorgunluk, ertesi gün de devam eder ve işler birikir.

Erteleme ile Başa Çıkmanın Yolları

Erteleme, çoğu zaman kişisel bir alışkanlık haline gelir. Bu alışkanlığın üstesinden gelebilmek için bazı stratejiler geliştirmek oldukça önemlidir.

1. Küçük Adımlarla Başlayın

Bir işin başlamak, çoğu zaman en zor kısmıdır. Ancak bir kez başladığınızda, işin devamını getirmek çok daha kolay hale gelir. İşlerinizi küçük parçalara ayırarak başlamak, bu korkuyu yenmenize yardımcı olur. Örnek: Eğer yazmanız gereken bir rapor varsa, sadece ilk paragrafı yazmayı hedefleyebilirsiniz. İlk adımı atmak, geri kalan adımların daha kolay yapılmasını sağlar.

2. Zamanı Bölün (Pomodoro Tekniği)

Pomodoro Tekniği, odaklanmanızı artırmanın harika bir yoludur. Bu teknikte, belirli bir süre boyunca (genellikle 25 dakika) tamamen odaklanarak çalışılır ve ardından 5 dakikalık kısa bir ara verilir. Bu döngü tekrarlanır. Pomodoro Tekniği, işleri küçük zaman dilimlerine ayırarak daha verimli çalışmanızı sağlar. Örnek: Bir proje üzerinde çalışıyorsanız, 25 dakika boyunca yalnızca projeye odaklanarak çalışın, ardından 5 dakika ara verin. Bu şekilde verimliliğiniz artacak ve erteleme alışkanlığınızı kırabilirsiniz.

3. Mükemmeliyetçilikten Kaçının

Mükemmeliyetçilik, ertelemenin başlıca sebeplerindendir. Her işin mükemmel olmasını beklemek, genellikle başlamak için cesaret kırıcı olabilir. Başlamak, her şeyin mükemmel olmasından çok daha önemlidir. Küçük adımlarla ilerleyerek, mükemmeliyetçilik kaygısının önüne geçebilirsiniz. Örnek: Bir grafik tasarımcı, bir tasarım projesini başlatmakta zorlanıyorsa, her ayrıntıyı mükemmel yapma isteği nedeniyle erteleme eğiliminde olabilir. Ancak küçük bir taslak hazırlayarak projeye başlamak, devamını getirmesine yardımcı olabilir.

4. Ödüller ve Motivasyon

Kendinize küçük ödüller belirlemek, işlerinizi tamamladığınızda motive olmanızı sağlar. Bir işi tamamladıktan sonra ödüllendirmek, o işi bitirme isteğinizi artırabilir. Örnek: 1 saat boyunca çalıştıktan sonra, kendinize kısa bir mola vermek veya sevdiğiniz bir tatlıyı yemek, sizi motive edebilir.

5. Duygusal Engelleri Anlayın

Erteleme çoğu zaman bilinçaltındaki kaygı veya korkulardan kaynaklanır. Bu duygusal engelleri anlamak ve kabul etmek, ertelemenin üstesinden gelmenize yardımcı olabilir. Kaygılarınızla yüzleşmek ve bunları yönetmek, erteleme davranışını kırmanıza yardımcı olacaktır. Örnek: Bir öğrenci, bir sınavı çalışmayı sürekli erteliyorsa, kaygıdan dolayı bunu yapıyor olabilir. Bu kaygıyı fark etmek ve sınavla ilgili duygusal engelleri anlamak, erteleme alışkanlığını kırmasına yardımcı olabilir.

6. Kendinize Duyduğunuz Güveni Artırın

Erteleme, çoğu zaman kişisel güven eksikliğinden kaynaklanır. Yapabileceğinize inanarak, adım adım ilerlemek, güveninizi artırabilir. Kendinize olan güveninizi artırarak daha az erteleme yapabilirsiniz. Örnek: Bir işyerinde yeni bir projeye başlamadan önce, yeteneklerinize olan güveniniz düşükse, küçük projelerle başarı elde etmek ve bunu kutlamak, ilerleyen süreçte daha büyük işler için cesaret verebilir.

Erteleme, anlık bir rahatlık ve kaçış sağlasa da, uzun vadede birikmiş işler ve kaygılar nedeniyle büyük bir stres kaynağına dönüşebilir. İşin başına geçmek, çoğu zaman düşündüğümüz kadar zor değildir. İlk adımı attığınızda işler hızlanır, kaygılar azalır ve kendinizi daha üretken hissedersiniz. Bu yüzden, erteleme alışkanlığını kırmak için atılacak ilk adım, büyük hedeflerinizi küçük parçalara ayırmaktan geçer. Küçük adımlar atmak, başlangıçta göz korkutucu olabilen işleri yönetilebilir hale getirir ve sizi harekete geçirir.

Zaman yönetimi teknikleri, bir diğer önemli adımdır. Pomodoro tekniği veya Eisenhower Matrisi gibi yöntemler, odaklanmanızı artırır ve gereksiz erteleme davranışlarından kaçınmanıza yardımcı olur. Ayrıca, mükemmeliyetçilikten kaçınmak, işleri başlangıçta mükemmel yapmaya çalışmanın getirdiği kaygıyı ortadan kaldırır. Her şeyin mükemmel olması gerekmediğini kabullenmek, ilerlemeyi hızlandırır. Kendinizi ödüllendirmek ise, her adımda gösterdiğiniz çabayı kutlamanızı sağlar ve motivasyonunuzu artırır. Küçük ödüller, sizi bir sonraki adımı atmaya teşvik eder ve uzun vadede başarıyı getirir.

Erteleme alışkanlığına karşı geliştirdiğiniz bu stratejiler, sadece bugünün işlerini değil, genel yaşam tarzınızı da olumlu şekilde etkiler. Ertelemenin getirdiği stres yerine, işlerinizin düzenli ve planlı bir şekilde yapılması, sizi daha huzurlu ve başarılı kılar. Hedeflerinize ulaşmak, genellikle bugünden başlamakla mümkün olur. Erteleme davranışını kırarak, küçük ama kararlı adımlarla hedeflerinize bir adım daha yaklaşır ve daha verimli bir yaşam sürdürürsünüz.